Οι περισσότεροι από εμάς, έχουμε βιώσει έστω μια φορά στη ζωή μας πόνο στον αυχένα. Οι αντιλήψεις γύρω από τον πόνο εναλλάσσονται συνεχώς, ενώ οι αιτίες που μπορούν να τον προκαλέσουν είναι αμέτρητες. Ο οξύς και χρόνιος πόνος του αυχένα , ταλαιπωρεί εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου καθημερινά. Στο σημερινό κείμενο, θα αναλυθούν μερικές βασικές αιτίες που προκαλούν πόνο, ποια συστήματα επηρεάζονται, καθώς και πως μπορεί η φυσικοθεραπεία να βοηθήσει στον πόνο του αυχένα!
Αρχικά , για να κατανοηθεί πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η αυχενική μοίρα στον άνθρωπο, και πόσο χρησιμοποιούμε τον αυχένα μας καθημερινά , φτάνει μόνο κάποιος να σκεφτεί ότι το κεφάλι μας ζυγίζει περίπου πέντε κιλά, ενώ μέσα σε μια ώρα ένας μέσος άνθρωπος θα στρίψει το κεφάλι του περίπου 600 φορές. Η χρήση του αυχένα συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις καθημερινές μας ενέργειες, οπότε όταν υπάρχει έστω μια μικρή ενόχληση εκεί, ο ασθενής την βιώνει συνέχεια.
Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να αποτελέσει μια επαναλαμβανόμενη κατάσταση , με εξάρσεις και υφέσεις. Υπολογίζεται ότι κάθε 6 μήνες το 54% των ανθρώπων θα βιώσουν πόνο στον αυχένα, ενώ το 5% αυτών θα έχουν περιορισμούς στις καθημερινές δραστηριότητες τους (Απουσία από τη δουλειά , παραμονή στο κρεβάτι) λόγω του πόνου. Επίσης μόνο το 6.4% που έχει πόνο στον αυχένα , δεν θα έχει πόνο τον επόμενο χρόνο !
Πολλοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν σε ανάπτυξη πόνου στον αυχένα , επιγραμματικά μπορεί οι λόγοι να είναι οι εξής :
1) Ψυχολογικοί / Ψυχογενείς
2) Γενετικοί
3) Πρόβλημα στον Ύπνο
4) Κάπνισμα
5) Παχυσαρκία
6) Καθιστικός τρόπος ζωής
7) Παλαιότερο ιστορικό Αυχενικού πόνου
8) Διάφοροι τραυματισμοί
Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί επίσης ύστερα από εργατικό ατύχημα ή ατύχημα σε κάποια αθλητική δραστηριότητα. Μεγάλη εμφάνιση επίσης υπάρχει ύστερα από τροχαία ατυχήματα, όπου μπορεί να προξενηθεί το λεγόμενο whiplash ( Τραυματισμός αυχένα δίκην μαστιγίου ).
Στους ασθενείς με whiplash οι πιθανότητες εμφάνισης πόνου στον αυχένα αυξάνονται 3 φορές περισσότερο, λόγω αλλαγών που συμβαίνουν στο μυικό σύστημα της περιοχής.
Όσο οι γνώσεις μας αυξάνονται για τον πόνο στον αυχένα, τόσο αλλάζει και η οπτική μας στην αντιμετώπισή του. Ο αυχένας εκτός από τον ρόλο του σαν άξονας κάτω από το κεφάλι μας, χρησιμεύει και σαν αισθητηριακό όργανο. Τροφοδοτεί με πληροφορίες τον εγκέφαλο μας, ώστε να γνωρίζει που βρίσκεται το κεφάλι μας μέσα στον χώρο (ιδιοδεκτικότητα), ενώ όταν λειτουργεί αρμονικά με το αιθουσαίο σύστημα το οποίο βρίσκεται μέσα στον λαβύρινθο στο αφτί μας , αλλά και με το οπτικό ερέθισμα το οποίο ο εγκέφαλος λαμβάνει από τα μάτια, τότε είμαστε ικανοί να έχουμε καλή ισορροπία, να καταλαβαίνουμε την γραμμική επιτάχυνση (Π.χ. όταν επιταχύνει ένα αυτοκίνητο), την κατακόρυφη επιτάχυνση (όταν είμαστε μέσα σε ένα ασανσέρ) , και σε γενικές γραμμές να μην έχουμε κανένα πρόβλημα.
Εκτός από τα συνηθισμένα προβλήματα που δημιουργούνται στους ασθενείς, για παράδειγμα, πόνος στον ώμο ή το χέρι που προκαλείται από πίεση ή παγίδευση νεύρου στον αυχένα ή πόνος κατά τη διάρκεια διαφόρων κινήσεων όπως για παράδειγμα στροφή του κεφαλιού , κάποια συνηθισμένα προβλήματα τα οποία βιώνουν οι ασθενείς με πόνο στον αυχένα είναι τα εξής :
1) Ήπια ζαλάδα 2) Απώλεια ισορροπίας
3) Ημικρανία
4) Αστάθεια
5) Αίσθηση κόπωσης των ματιών
6) Δυσκολία στο διάβασμα
7) Δυσκολία στον υπολογισμό των αποστάσεων
8) Διπλωπία
Τα παραπάνω συμπτώματα προκαλούνται όταν ένα ή παραπάνω εκ των τριών βασικών πυλώνων που δίνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο (οπτικό ερέθισμα, λαβύρινθος, στάση του αυχένα ) επηρεαστούν.
Όσο αφορά τους ασθενείς με χρόνιο πόνο στον αυχένα,πολλές φορές δεν έχουμε τόσο μεγάλη ιστική βλάβη, αλλά μεγάλη ευερεθιστότητα . Φανερώνεται επίσης ότι οι πεποιθήσεις τους σε σχέση με τον πόνο τους, επηρεάζουν την ένταση του πόνου που αισθάνονται. Για παράδειγμα, όταν κάποιος έχει άγχος, κάνει καταστροφικές σκέψεις για την περίπτωσή του, στεναχωριέται, έχει λάθος πεποιθήσεις για αυτό που του συμβαίνει, αναπτύσσει κινησιοφοβία, και σε συνδυασμό με κάποιον ιστικό τραυματισμό, μπορεί να αισθάνεται τον πόνο του, πολύ χειρότερο από αυτόν που πραγματικά είναι.
Ο πόνος είναι η άποψη του εγκεφάλου μας για το θέμα, και οι ερευνητές το έχουν παρομοιάσει με το υπερχειλισμένο ποτήρι. Όσο περισσότερο γεμίζει το ποτήρι με τις παραπάνω αρνητικές σκέψεις και πεποιθήσεις, τόσο περισσότερο θα ξεχειλίζει πόνος, δυσκολία και κινησιοφοβία.
Πως μπορεί να βοηθήσει η φυσικοθεραπεία στου ασθενείς με πόνο στον αυχένα;
Πρώτα απ’όλα πρέπει να γίνει λεπτομερής αξιολόγηση και λήψη ιστορικού από τον θεραπευτή, ώστε να μπορέσει να καταλάβει πως έχει δημιουργηθεί αυτή η κατάσταση, είτε είναι οξεία είτε χρόνια, ώστε ο θεραπευτής να μπορέσει να καθοδηγήσει τον ασθενή.
Με αυτόν τον τρόπο ο θεραπευτής, εξηγεί τι συμβαίνει στην περιοχή του αυχένα και ποια δομή έχει επηρεαστεί. Η γνώση της κατάστασης λειτουργεί σαν φυσικό παυσίπονο, αφού διώχνει την απειλή που ίσως αισθάνεται ο ασθενής, δίνει νόημα στα συμπτώματα, δίνει εξηγήσεις για την κατάσταση ( Π.χ. Γιατί μουδιάζει το χέρι, γιατί δεν μπορώ να στρίψω το κεφάλι ) ενώ συγχρόνως τίθενται στόχοι και ένα χρονοδιάγραμμα για την θεραπευτική παρέμβαση.
Όσο αφορά τις παρεμβάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, υπάρχει μια ευρεία γκάμα στη φαρέτρα μας ενάντια στον πόνο. To manual therapy αλλά και οι θεραπευτικοί χειρισμοί , μπορούν να ανακουφίσουν άμεσα τον πόνο στον αυχένα, οι ειδικές ασκήσεις αυτοδιαχείρισης επίσης, εμπλέκουν τον ασθενή στο θεραπευτικό πλάνο, απογαλακτίζοντας τον έτσι από τις παθητικές τεχνικές που γίνονται στην αρχή από τον θεραπευτή.
Ανάλογα με το είδος του πόνου, ειδικές διατάσεις γίνονται σε στοχευμένους μυς ώστε να επανέλθει η κινητικότητα στην περιοχή. Αν έχει διαταραχθεί το αιθουσαίο σύστημα, το οπτικό ή η στάση του αυχένα, μέσω τεστ και εξειδικευμένων ασκήσεων μπορούμε να διορθώσουμε και να καθοδηγήσουμε τον ασθενή στη λύση του προβλήματος.
Τέλος μεγάλο ρόλο παίζουν οι ασκήσεις ενδυνάμωσης του αυχένα αλλά και των μυών τις γύρω περιοχής (π.χ. ωμοπλάτη) . Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας μυς μπορεί να είναι ταυτόχρονα και σφικτός και αδύναμος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Συνοψίζοντας, οι ασθενείς με πόνο στον αυχένα έχουν συνήθως επαναλαμβανόμενα επεισόδια . Πλέον γνωρίζουμε καλύτερα πως μπορούμε να επέμβουμε, ενώ συνεχώς μαθαίνουμε νέες πληροφορίες που μας επιτρέπουν να παρεμβαίνουμε πιο στοχευμένα σε κάθε πιθανή υποπερίπτωση. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ώστε ο ασθενής να είναι ανεξάρτητος και να διαχειρίζεται μόνος του την κατάσταση του. Έχετε πόνο στον αυχένα; Ένας ειδικός μπορεί να σας βοηθήσει!
Ευχαριστώ για τον χρόνο σας!